QUY TRÌNH CHAÊN NUOÂI HEO COÂNG NGHIEÄP
I/ ÑÔN VÒ PHOÁI GIOÁNG VAØ HEO NAÙI CHÖÛA:
1. Quy trình nhaäp heo haäu bò:
1.1 Ñoái vôùi traïi môùi chuùng ta nhaäp nhö sau:
Caùch 1: Ñôït 1: 40% Caùch 2: Ñôït 1: 30%
Ñôït 2: 30% Ñôït 2: 25%
Ñôït 3: 30% Ñôït 3: 25%
Ñôït 4: 20%
1.2 Ñoái vôùi traïi cuõ: thay ñaøn thì phaûi ñaït töø 30 - 35%
2.1 Löùa tuoåi vaø troïng löôïng thích hôïp ñeå nhaäp naùi haäu bò:
- Löùa tuoåi: heo haäu bò phaûi ñöôïc 24 tuaàn tuoåi.
- Troïng löôïng phaûi ñaït 90 - 100kg/con
2.2 Caùch chaêm soùc naùi haäu bò khi môùi veà traïi
- chuùng ta phaûi coù chuoàng nuoâi haäu bò rieâng. Khoâng nuoâi chung cuøng heo naùi hay heo thòt trong traïi. (maø paûh coù traïi rieâng ñeå nuoâi noù).
- Tröôùc khi nhaäp heo haäu bò vaøo chuoàng traïi phaûi chuaån bò chuoàng saïch seõ ñaûm baûo voâ truøng ñeå nhaäp heo vaøo. Chuùng ta phaûi phaân loaïi heo coù theå traïng cuøng loaïi nhoát chung vôùi nhau (lôùn theo lôùn, nhoû theo nhoû) ñeå tieän chaêm soùc nuoâi döôõng.
- Sau khi nhaäp chuùng ta phaûi theo doõi tình traïng heo caén nhau, vaø chæ cho heo uoáng nöôùc (pha keøm vitamin C) nhòn aên khoaûng 4 - 6h ñaàu tieân ñeå traùnh heo bò meät. Ñoàng thôøi chuùng ta phaûi theo doõi söùc khoûe haøng ngaøy keát hôïp vôùi vieäc laøm lí lòch vaø theo doõi heo leân gioáng cho chính xaùc ñeå sau naøy deã choïn heo phoái gioáng.
2.3 Chöông trình thöùc aên vaø loaïi caùm
- Ta cho aên maùng töï ñoäng.
- Khi môùi nhaäp veà duøng 552S + 552 tyû leä 1 : 1 (hoaëc 551) aên khoaûng 15 ngaøy sau ñoù chuyeån sang 552 aên ñeán luùc laøm vaccin xong chuyeån sang aên 567S/567 ñeán luùc khi phoái xong. Troän ADE vaøo caùm cho heo naùi tröôùc ,uùc phoái 2 tuaàn.
Nhaäp veà phaûi chích cho heo haäu bò 2 – 3 muõi AMOXILIN 1ml/10kg.
- Heo nhaäp veà neân troän khaùng sinh cho heo aên ñeán luùc phoái baèng caùc loaïi khaùng sinh sau. TYLAN, TYAMULIN, OXYTERA, 30 ngaøy sau cho tieáp xuùc vôùi naùi giaø.
Haøng ngaøy phaûi cho heo noïc ñi quanh chuoàng nuoâi heo haäu bò ngaøy 2 laàn. (Hoaëc xòt SOA leân heo naùi haäu bò ngaøy 1 laàn).
2.4 Chöông trình chuûng vaccin caàn thöïc hieän nhö sau
Chöông trình vaccine ñoái vôùi traïi khoâng coù dòch
- 7 ngaøy taåy kyù sinh truøng 1
- 14 ngaøy: AD1 + Parvo 1
- 21 ngaøy: FMD + SFV
- 35 taåy kyù sinh truøng 2
- 42 ngaøy: Parvo 2 + AD2
- 56 ngaøy: coù theå phoái gioáng
Chöông trình vaccine coù dòch FMD
- 7 ngaøy taåy kyù sinh truøng 1
- 14 ngaøy ñaàu: FMD + SFV
- 21 ngaøy: AD1 + Parvo 1
- 35 taåy kyù sinh truøng 2
- 42 ngaøy: Parvo 2 + AD2
- 56 ngaøy: coù theå phoái gioáng
(laøm ñaàu tuaàn 1 muõi vaø cuoái tuaàn 1 muõi, khoâng neân laøm moät luùc 2 muõi vacci n)
2.5 Tuoåi vaø troïng löôïng ñeå phoái heo laàn ñaàu: Phaûi ñaït ñöôïc 7,5 – 8,0 thaùng tuoåi vaø troïng löôïng 130 – 150 kg
3. Soá löôïng heo caàn phoái gioáng trong tuaàn
+ Ñoái vôùi traïi môùi: 5,5%
+ Ñoái vôùi traïi cuõ: 5,2%
4. Kieåm tra söï ñoäng duïc
Ngaøy kieåm tra 2 laàn saùng + chieàu.
4.1 Heo ñoäng duïc ta coù theå thaáy ñöôïc nhöõng
bieåu hieän nhö sau:
- Heo coù theå aên thöùc aên keùm.
- Ñöùng naèm khoâng yeân vaø reàn ró.
- Quan saùt aâm hoä coù theå söng to hôn bình thöôøng vaø coù dòch nhôøn (moät soá naùi giaø aâm hoä khoâng söng).
4.2 Qui trình eùp heo ñöôïc thöïc hieän
Ñoái vôùi heo haäu bò 10 thaùng khoâng leân gioáng thì eùp.
*Trình töï eùp nhö sau:
Tröôùc khi eùp 2 ngaøy chích 4 – 5ml AD3E/con sau ñoù ñöa heo veà chuoàng eùp gaàn heo noïc vaø kích thích ñeå taïo cho heo haäu bò coù caûm giaùc höng phaán. Sau ñoù chuùng ta duøng tay aán leân löng cho heo chaïy xung quanh chuoàng eùp ñeå cho heo coù caûm giaùc meät (taïo stress) ñeå mau leân gioáng, eùp ñeán luùc heo chòu noïc thì thoâi. Thôøi gian eùp töø 10 - 15 phuùt/laàn/con.
*Ñoái vôùi heo cai söõa
- Tröôùc khi cai söõa chuùng ta phaûi giaûm löôïng thöùc aên treân chuoàng ñeû tröôùc 3 ngaøy ñeå giaûm löôïng söõa (traùnh vieâm vuù sau khi cai söõa, ñoàng thôøi taïo stress cho naùi) ñeán ngaøy cai söõa cho naùi boû aên 1 cöû vaø ñöa veà khu naùi khoâ taém röûa saïch seõ, phun thuoác xòt gheû, chích AD3E cho naùi. Sang ngaøy sau cho naùi aên 4kg/coøn ngaøy vaø baét ñaàu eùp (ñoái vôùi heo löùa 1) hoaëc 2 ngaøy (ñoái vôùi heo löùa 2 trôû leân).
- Caùch eùp nhö sau: ñöa heo veà chuoàng eùp gaàn heo noïc duøng tay kích thích cho naùi gaàn noïc. Sau ñoù aán maïnh leân löng heo ñeå cho naùi chaïy quanh chuoàng eùp ñeán khi coù caûm giaùc meät môùi ñöa veà chuoàng caù theå eùp ñeán luùc heo leân gioáng, thôøi gian eùp töø 10 - 15 phuùt/laàn/con.
- Taùc duïng cuûa vieäc eùp heo laø taïo cho heo coù caûm giaùc höng phaán khi gaàn noïc ñoàng thôøi ñaây cuõng laø nguyeân nhaân taïo ra stress cho heo ñöôïc leân gioáng nhanh nhaát vaø taêng ñöôïc söï ruïng tröùng laøm cho tyû leä ñaäu thai cao.
5. Kieåm tra söï ñöùng im: Hay noùi caùch khaùc laø kieåm tra söï chòu ñöïc cuûa heo.
Kieåm tra nhö sau: Ñöa heo vaøo chuoàng noïc ñeå cho heo ngöûi muøi noïc 30 giaây, sau ñoù duøng 1 tay kích thích nheï nhaøng leân phaàn aâm hoä cuûa heo, neáu heo ñöùng im ta duøng 1 tay xoa leân löng ñoàng thôøi aán nheï neáu heo vaãn ñöùng im ta duøng caû hai tay xoa leân löng, aán nheï sau ñoù côõi leân neáu heo ñöùng im ta voã maïnh moät caùi vaøo moâng heo neáu heo ñöùng im thì tieán haønh ñaët tinh ñeå phoái.
Phöông phaùp kieåm tra naøy cuõng töông töï nhö eùp heo nhöng khoâng cho heo vaän ñoäng meät vaø söï kieåm tra naøy cuõng phaûi thöïc hieän ngaøy 2 laàn (saùng + chieàu).phöông phaùp caàn phaûi kyõvaø heát söùc nheï nhaøng.
6. Söï phoái gioáng
6.1 Naùi tô baét ñaàu phoái gioáng sau thôøi ñieåm ñöùng im
6.2 Naùi cai söõa baét ñaàu phoái gioáng sau thôøi ñieåm ñöùng im khoaûng 10 - 12h sau.
7. Soá laàn phoái gioáng
Caùch 1: Ngaøy phoái 1 laàn, ngaøy hoâm sau phoái laàn thöù 2.
8. Phöông phaùp phoái gioáng
8.1 Nhöõng thieát bò ñeå chuaån bò thuï tinh
- OÁng daãn tinh quaûn.
- Tinh heo.
- Soå saùch ghi cheùp.
- Thuoác boâi trôn.
- Sôn xòt laøm daáu (xanh + ñoû).
- Keùo + boâng veä sinh +khaên saïch +nhieät keá
- Nöôùc saïch (nöôùc ñun soâi ñeå nguoäi hoaëc nöôùc caát).
8.2 Söï chuaån bò tinh tröôùc khi thuï tinh:
- Tinh ñöôïc baûo quaûn ôû nhieät ñoä töø 16oC - 18oC sau ñoù chuùng ta ñem ngaâm sang nöôùc laïnh (nhieät ñoä khoaûng 25oC-28oC töø 10 - 15 phuùt, sau ñoù chuyeån sang nöôùc aám nhieät ñoä khoaûng 36 - 37oC trong thôøi gian 10 - 15 phuùt sau ñoù môùi ñem phoái.
8.3 Chuaån bò naùi ñeå thuï tinh
Tröôùc khi haâm tinh ta tieán haønh taém toaøn boä nhöõng heo naèm trong khu phoái nhaèm giaûm nhieät ñoä cuûa naùi xuoáng, ñoàng thôøi veä sinh khu phoái ñöôïc saïch seõ, sau ñoù duøng khaên khoâ lau saïch phaàn moâng cuûa heo. Tieáp theo duøng nöôùc caát hoaëc nöôùc sinh lyù ñeå röûa aâm hoä cuûa heo (röûa beân ngoaøi tröôùc trong sau) sau ñoù duøng boâng saïch lau khoâ (lau beân trong tröôùc ngoaøi sau).
8.4 Chuaån bò cô quan sinh duïc giaû (oáng daãn tinh)
- Cô quan sinh duïc giaû phaûi ñöôïc röûa saïch sau ñoù haáp ôû nhieät ñoä 90o - 100oC ñeå nguoäi ñeå vaøo oáng saïch (laøm baèng oáng nöôùc 27 hoaëc oáng nöôùc 34). Tröôùc khi phoái phaûi duøng thuoác boâi trôn cho ñeàu cô quan sinh duïc giaû môùi ñöa vaøo phoái.
- Löu yù: cô quan sinh duïc giaû naøy chæ ñöôïc caàm phaàn treân ñaàu ñeå giöõ cho saïch.
8.5 Phöông phaùp ñöa cô quan sinh duïc giaû vaøo nhö sau:
- Sau khi chuaån bò cô quan sinh duïc giaû xong chuùng ta caàm phaàn treân cuøng cuûa cô quan sinh duïc laáy lieàu tinh gaén vaøo bôm vaøi gioït cho tinh chaûy xuoáng (nhaèm muïc ñích traùng oáng tinh quaûng theâm 1 laàn nöõa ñoàng thôøi kieåm tra xem cô quan sinh duïc giaû coù bò taét khoâng) ta môùi ñöa vaøo aâm hoä heo. Ñöa cô quan sinh duïc giaû vaøo aâm hoä heo vaø xoay töø töø theo chieàu ngöôïc kim ñoàng hoà vôùi goùc khoaûng 45o cho tôùi khi ta phaùt hieän ñöôïc coù caûm giaùc caán(qua khoûi coå töû cung) laø ñöôïc.
8.6 EÙp tinh vaøo: Khi cô quan sinh duïc giaû ñöôïc xaùc ñònh qua khoûi coå töû cung heo thì ta cho tinh vaøo töø töø (kích thích heo cho tinh vaøo khoâng ñöôïc duøng aùp löïc eùp vaøo) vôùi thôøi gian töø 10 - 15 phuùt.
8.7 Bòt nhaèm muïc ñích: khi lieàu tinh vöøa heát ta duøng tay bòt laïi nhaèm khoâng cho tinh töø trong töû cung heo chaûy ra ngoaøi ñoàng thôøi traùnh khoâng khí töø beân ngoaøi vaøo trong laøm cheát tinh. Phöông phaùp naøy thöïc hieän khoaûng 2 - 3 phuùt.
8.8 Phöông phaùp laáy cô quan sinh duïc giaû ra ngoaøi: Sau khi xaùc ñònh tinh ñaõ vaøo coå töû cung heo khoâng coøn chaûy ra nöõa ta môùi ñöôïc laáy cô quan sinh duïc giaû ra khoûi aâm hoä baèng caùch xoay töø töø theo chieàu kim ñoàng hoä sau ñoù voã maïnh vaøo moâng heo moät caùi.
8.9 Veä sinh duïng cuï daãn tinh
- Vieäc phoái gioáng thöïc hieän xong caàn phaûi veä sinh oáng daãn tinh ñeå cho 1 laàn sau söû duïng.
*Caùch veä sinh nhö sau:
- Cho oáng daãn tinh vaøo trong nöôùc laïnh ngaâm khoaûng 1 - 2h sau ñoù röûa thaät saïch cho vaøo noài haáp trong voøng 15 - 20 phuùt ôû nhieät ñoä 100oC. Coù nhö vaäy môùi dieät ñöôïc vi truøng trong oáng daãn tinh ñeå laàn sau taùi söû duïng ñoàng thôøi seõ haïn cheá ñöôïc tình traïng heo bò loùc muõ do oáng daãn tinh dô.Vaø tröôùc khi phoái ta ñem haáp laïi moät laàn nöõa.
8.10 Saép heo: sau khi phoái xong lieàu cuoái cuøng thì saép heo theo thöù töï töøng tuaàn. Töø lôùn ñeán nhoû theo voøng troøn kheùp kín (tính theo tuaàn tuoåi thai cuûa heo).
9. Chöông trình cho aên vaø thöùc aên cho heo
STT | LÖÙA TUOÅI | NAÙI TÔ | NAÙI RAÏ |
1 | Tröôùc khi phoái gioáng | 567 2,2-2,5kg/c | 567 2,5-4,0kg |
2 | Sau khi phoái -> chöûa 84 ngaøy | 566 1,6-2,0kg | 566 1,8-2,2kg |
3 | Chöûa 85 ngaøy -> 110 ngaøy | 566 2,2-2,5kg | 566 2,5-3,5kg |
4 | Chöûa 100 ngaøy -> ñeû | 567 2,2-2,5kg | 567 2,5-3,5kg |
(Tuyø theo theå traïng cuûa con naùi maø mình cho aên cho hôïp lyù)
10. Heä thoáng kyù hieäu treân keïp nhaèm muïc ñích: (keïp maøu theo tuaàn)
- Deã theo doõi heo leân gioáng laïi.
- Deã chaêm soùc + laøm vaccin.
- Deã cho aên hoaëc taêng caùm.
11. Kieåm tra söï ñaäu thai
a) Kieåm tra baèng maét:
Ngaøy kieåm tra 2 laàn (saùng + chieàu) coi töøng con trong tuaàn (sau khi phoái ñöôïc 3 tuaàn) xem hoa cuûa heo ngaøy 2 laàn nhaèm bieát ñöôïc caù tính.
b) Kieåm tra baèng maùy:
Maùy chæ coù khaû naêng kieåm tra heo ñöôïc khoaûng 7-10 tuaàn cho neân hieäu quaû kinh teá trong giai ñoaïn naøy khoâng ñaït (haïn cheá söû duïng phöông phaùp naøy).
12. Kieåm tra söï ñoäng duïc trôû laïi cuûa naùi
Ñeå kieåm tra ñoäng duïc trôû laïi cuûa naùi ta chia ra laøm 3 giai ñoaïn (moùc laø 4 tuaàn).
+ Giai ñoaïn 1: 3-4 tuaàn
+ Giai ñoaïn 2: 7 tuaàn
+ Giai ñoaïn 3: 10 tuaàn
Vaø cuõng kieåm tra ngaøy 2 laàn nhö kieåm tra heo ñaäu thai.
13. Trong giai ñoaïn naùi chöûa caàn tieâm nhöõng loaïi vaccin sau
- Luùc heo ñöôïc 10 tuaàn: dòch taû
- Luùc heo ñöôïc 12 tuaàn: AD + FMD
- 14 tuaàn tieâm E.coli.
(FMD coù theå tieâm chuûng toång ñaøn naùi 4 thaùng/laàn).
14. Caùc bieän phaùp choáng noùng cho heo
- Ñoái vôùi traïi hôû ta coù theå laøm heä thoáng phun nöôùc treân maùi tole vaøo luùc naéng noùng hoaëc coù theå duøng theâm quaït nöôùc(phun söông).
15. Chöông trình veä sinh, saùt truøng cho coâng nhaân trong traïi: khaùch tham quan, xung quanh khu vöïc traïi, cho töøng daõy traïi.
- Ñoái vôùi khaùch tham quan tröôùc khi vaøo traïi phaûi ñöôïc taém saùt truøng vaø maëc ñoàng phuïc trong traïi (trong tröôøng hôïp xung quanh traïi coù dòch beänh xaûy ra khoâng neân cho khaùch tham quan).
- Ñoái vôùi coâng nhaân khi ra khoûi khu vöïc traïi khi quay vaøo phaûi ñöôïc taém saùt truøng.
- Ñoái vôùi khu vöïc traïi, daõy traïi phaûi coù keá hoaïch phun thuoác saùt truøng ñònh kyø 1 laàn/tuaàn (tröôøng hôïp coù dòch xaûy ra phaûi phun 2laàn/tuaàn) vaø thöôøng xuyeân queùt voâi loái ñi.
- Ñoái vôùi chuoàng traïi sau khi chuyeån heo cuõ ñi phaûi ñöôïc chaø röûa cho saïch queùt voâi, phun thuoác saùt truøng (noàng ñoä 10%) sau ñoù cho chuoàng nghó khoaûng 1 tuaàn môùi cho heo môùi vaøo.
16. Thôøi gian ñöa heo naùi leân chuoàng ñeû
Ñeå cho khaâu chuaån bò ñeû ñöôïc toát phaûi ñöa heo vaøo chuoàng ñeû tröôùc 1 tuaàn.
Tröôùc khi ñöa heo vaøo chuoàng ñeû ta phaûi veä sinh chuoàng ñeû thaät saïch ñeå giaûm tyû leä tieâu chaûy heo con sau naøy ñoàng thôøi trong giai ñoaïn luøa heo ta phaûi taém röûa naùi saïch seõ vaø phun thuoác saùt truøng toång theå.
17. Caùch giaûi quyeát heo coù vaán ñeà
Caùc vaán ñeà coù theå gaëp phaûi vaø caùch xöû lyù söû duïng thuoác khi xaûy ra treân naùi.
a) Naùi saåy thai:
*Nguyeân nhaân:
- Do taùc ñoäng cô hoïc (ñaùnh ñaäp,…)
- Do beänh truyeàn nhieãm.
- Do nhieãm ñoäc thöùc aên.
- Bieän phaùp khaéc phuïc.
Chuùng ta phaûi tìm ra nguyeân nhaân gaây neân sau ñoù khaéc phuïc nhöng cuõng phaûi ñieàu trò cho naùi vôùi thuoác sau.
+ Amoxicillin chích 3 – 5 muõi
+ Oxtocin
b) Naùi xuaát huyeát, muõ:
*Nguyeân nhaân:
- Do toån thöông ñöôøng sinh duïc trong luùc gieo tinh.
- Do nhieãm beänh truyeàn nhieãm ôû ñöôøng sinh duïc, soùt nhao.
*Caùch xöû lyù:
- Tröôøng hôïp heo bò xuaát huyeát, muõ phaûi theo doõi vaø ñieàu trò cho thaät toát neáu khoâng seõ bò aûnh höôûng ñeán keát quaû chaên nuoâi.
+ Oxytocin
+ Ampisur hoaëc Amoxillin (chích 3 – 5 muõi)
+ Cobactan 2.5% 2ml/25kg
c) Naùi khoâng chòu aên:
*Nguyeân nhaân:
- Do nhieät ñoä chuoàng traïi noùng.
- Do tieâm chuûng vaccin gaây shock
- Do beänh truyeàn nhieãm.
- Do thöùc aên.
*Caùch xöû lyù: coù theå tieâm
- NEUXYN 5% (GIAÛM ÑAU HAÏ SOÁT)
- KENTOPEN (GIAÛM ÑAU HAÏ SOÁT)
- Terramycin
- B complex
- Truyeàn dung dòch glucoza 5%
- Taïo ngoaïi caûnh thoaùng maùt, laøm baèng caùch naøo cho con naùi thaáy thoaûi maùi.
d) Naùi tieâu chaûy ra maùu:
*Nguyeân nhaân:
- Nhieãm truøng ruoät do vi truøng coccidio, staphylococ…
*Caùch xöû lyù:
- Genta - Tylosin.
- Tiamulin.
- Dynatimulin 20%
- Vitamin K
- Glucoza 5%
e) Chaân ñau:
*Nguyeân nhaân:
- Do ñaïp leân vaät cöùng, teù gaây teùt moùng
- Cuõng do thieáu ñaïm, söøng, keõm…
*Caùch xöû lí:
- Boâi Oxytetra
- Tieâm Ampicillin
- Amoxilin
- Analgin C (neáu coù soát)
- Troän theâm Bio tin cho con heo naùi baàu.
Löu yù: Phaûi cho naùi ôû chuoàng eâm, khoâ baèng phaúng
f)Thöôøng khoâng ñaäu thai
*Nguyeân nhaân:
- Do kieåm tra ñoäng duïc cuûa naùi khoâng chính xaùc daãn ñeán khoâng phaùt hieän heo loác.
- Do naùi maäp quaù (naâng).
- Do bò beänh truyeàn nhieãm (vieâm muõ).
Trong tröôøng hôïp naøy ta phaûi xem xeùt thaät kyõ ñeå coù caùch xöû lí thaät chính xaùc. Neáu do beänh truyeàn nhieãm thì ñieàu trò baèng khaùng sinh.
- Ampicillin hoaëc Amoxilin keøm theo Oxytocin. Neáu do baûn thaân naùi thì neân loaïi
g) Khoâng ñoäng duïc
*Nguyeân nhaân
- Do cheá ñoä chaêm soùc haäu bò khoâng ñuùng quy caùch
- Do khaåu phaàn aên khoâng ñaày ñuû.
- Do (thieáu aùnh saùng) chuoàng traïi.
- Do naùi quaù maäp, quaù oám.
- Do baûn thaân
*Caùch xöû lí
- Boå sung thöùc aên ñaày ñuû dinh döôõng.
- Taïo ñieàu kieän choïn heo gaàn noïc hoaëc gaây shock nheï cho heo.
- Cuõng coù theå tieâm AD3E hoaëc PG600
18. Kieåm tra söùc khoûe naùi
- Thöôøng trong ngaøy phaûi kieåm tra söùc khoûe heo 2 laàn (saùng + chieàu) vaø coù soá ghi laïi tình traïng söùc khoûe cuûa naùi cuõng nhö soá laàn ñieàu trò, loaïi thuoác… ñeå coù theå tìm ra bieän phaùp khaéc phuïc toát hôn.
19. Chöông trình laøm vieäc
Ñoái vôùi khu mang thai vaø khu ñeû baét ñaàu laøm vieäc luùc 5h30’ laø toát nhaát.
Löu yù: Ñoái vôùi khu mang thai vieäc thöû heo laø raát quan troïng noù quyeát ñònh ñeán tyû leä ñaäu thai vaø söï toàn taïi cuûa traïi ñoù.
Cuøng song song vôùi vieäc thöû heo laø khaâu phoái cuõng caàn kyõ thuaät cao nhaèm naâng cao tyû leä ñaäu thai vaø soá con ñeû ra treân löùa.
Vaø vieäc kieåm tra heo leân gioáng laò khoâng keùm phaàn quan troïng.
II/ NAÙI ÑEÛ VAØ NUOÂI CON
1. Traät töï boá trí:
- Theo ngaøy ñeû vaø tuaàn phoái nhaèm muïc ñích heo ñeû ñöôïc cuøng thôøi ñieåm coù theå deã chaêm soùc khi heo ñeû. Deã veä sinh chuoàng traïi khi cai söõa heo ôû khu vöïc naøy (goïi laø cuøng vaøo cuøng ra).
2. Veä sinh chuoàng ñeû
- Sau khi cai söõa chuoàng troáng laøm veä sinh khung, saøn, neàn thaät saïch (chaø baèng xaø phoøng) sau ñoù queùt voâi, phun thuoác saùt truøng thaät kyõ vaø ñeå cho chuoàng traïi nghó 7 - 10 ngaøy sau ñoù môùi cho heo môùi vaøo.
3. Chöông trình cho heo aên ôû, chuoàng ñeû? Thöùc aên chöông trình ñoåi thöùc aên vaø troän thuoác ôû khu ñeû
Tröôùc khi heo ñeû 1 tuaàn ta tieán haønh troän khaùng sinh (Tylan 40 SunfaG hoaëc Amoxcilin nguyeân lieäu). Ñoàng thôøi tröôùc ñeû 3 ngaøy chích 1 muõi Oxytetracinlin L. hoaëc Amoxilin ñeå ngöøa vieâm vuù cho naùi sau ñeû.
- Chöông trình cho naùi aên tröôùc ñeû 3 ngaøy vaø sau ñeû 6 ngaøy nhö baûng.
Tröôùc khi ñeû (ngaøy) | NAÙI TÔ | NAÙI RAÏ | ||||||
Saùng | Tröa | Chieàu | T.coäng | Saùng | Tröa | Chieàu | T.coäng | |
3 | 0.8 | 0.5 | 0.7 | 2.0 | 1 | 0.5 | 1 | 2.5 |
2 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 1.5 | 0.8 | 0.5 | 0.7 | 2.0 |
1 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 1.5 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 1.5 |
0 | 0.5 | 2 | 0.3 | 1.0 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 1.5 |
Sau khi ñeû (ngaøy) | ||||||||
1 | 0.8 | 0.5 | 0.7 | 2.0 | 1 | 0.5 | 1 | 2.5 |
2 | 1.5 | 0.5 | 1.0 | 3.0 | 2.0 | 0.5 | 1.5 | 3.5 |
3 | 2 | 1 | 1 | 4.0 | 2 | 1 | 1.5 | 4.5 |
4 | 2 | 1 | 1.5 | 4.5 | 2 | 1 | 2 | 5.0 |
5 | 2 | 1 | 2 | 5.0 | 2 | 1.5 | 2 | 5.5 |
6 | 2 | 1.5 | 2 | 5.5 | 2 | 2 | 2 | 6.0 |
> 6 | 2 | 2 | 2 | 6.0 | 2 | 2 | 2 | > 6.0 |
4. Nhöõng bieåu hieän khi heo saép ñeû vaø chuaån bò
- Heo coù theå aên ít hôn bình thöôøng.
- Ñöùng naèm khoâng yeân, caén phaù chuoàng.
- Quan saùt: vuù ñoû naëng coù söõa, aâm hoä coù dòch oùi chaûy ra.
Khaâu chuaån bò:
- Loàng uùm (phaûi ñöôïc laøm kín) boùng ñeøn.
- Keàm baám raêng.
- Keùo, pank khaên lau.
- Coàn Iode, chæ coät roán.
- Khay ñôõ ñeû, xoâ ñöïng nhau.
- Xoâ ñöïng nöôùc röûa tay (coù pha saùt truøng)
- Khaùng sinh (Ampicillin) Oxytocin, Transamin, Amino For, AnlginC.
- Ñoàng thôøi duøng nöôùc saùt truøng röûa saïch toaøn boä phaàn beân sau vaø phaàn buïng cho naùi.
5. Phaûi laøm gì khi ñôõ ñeû vaø sau khi naùi ñeû xong, caùch phoøng vieâm cho naùi
- Trong luùc heo ñeû phaûi theo doõi naùi ñeå coù theå ñôõ heo con ra lau saïch, coät roán, baám ñuoâi, caét raêng ñoàng thôøi ñeå can thieäp khi heo ñeû khoù hoaëc coøn soùt con, soùt nhau xuaát huyeát trong khi sinh. Khi heo ñang ñeû chích choáng vieâm cho naùi.
- Sau khi ñeû xong, phaûi veä sinh phaàn sau moâng cuûa heo saïch seõ, kieåm tra nhau soá heo con vaø ghi cheùp vaøo lí lòch naùi. Ñoàng thôøi duøng nöôùc saùt truøng hoaëc nöôùc aám lau saïch baàu vuù cho naùi sau ñoù cho heo con buù söõa ñaàu.
Heo ñeû xong chuyeàn moät glucozo 5% + B.complex + Calcium + vitamin C.
Sau khi ñeû xong tieán haønh ñieàu trò nhö sau:
+ Caùch 1: Chích khaùng sinh 2 ngaøy lieân tieáp (keå töø luùc heo sinh) ngaøy 1 laàn (lieàu löôïng tuøy thuoác) keát hôïp vôùi oxytocin chích 3 ngaøy lieân tieáp, ngaøy 2 laàn 1 laàn 5ml/con.
+ Caùch 2: Chích khaùng sinh 2 muõi (caùch ngaøy chích muõi) lieàu löôïng tuøy thuoác. Keát hôïp chích oxytocin nhö treân.
- Neáu heo ñeû moùc (coù can thieäp) chích khaùng sinh 3 muõi (3 ngaøy) + chích oxytocin 4 ngaøy.
6. Chích saét, phöông phaùp tieâm, lieàu löôïng
- Thöôøng tieâm saét vaøo luùc heo con ñöôïc 2 hoaëc 3 ngaøy tuoåi.
- Khi tieâm saét tuyeät ñoái khoâng ñöôïc ñeå khoâng khí coøn trong oáng tieâm.
- Tieâm sau gaùy tai vaø nghieân kim ôû goùc keùo (30o) ñeå khi laáy kim ra saét khoâng chaûy ra ngoaøi.
- Lieàu löôïng tuøy loaïi thuoác.
7. Thieán heo nhö theá naøo? Tuoåi bao nhieâu? Caàn ñeà phoøng ñieàu gì nhaát?
- Phöông phaùp thieán: Baét heo leân ñaàu choång xuoáng ñaát phaàn buïng ñöa ra ngoaøi phaàn löng ñöa vaøo trong, sau ñoù duøng ngoùn tay troû eùp cho 2 dòch hoaøn heo caêng leân roài duøng dao caét phaàn da, cô sau ñoù keùo dòch hoaøn ra duøng pen keïp thöøng dòch hoaøn laïi sau ñoù caét laáy dòch hoaøn ra (hoaëc duøng pank keïp dòch hoaøn sau ñoù ta laáy ngoùn tay quay troøn ñeán khi ñöùt). Phöông phaùp naøy ñöôïc thöïc hieän töøng dòch hoaøn. Sau khi xong boâi coàn Iode vaøo vò trí thieán môùi thaû heo xuoáng.
- Löùa tuoåi thieán: luùc heo ñöôïc 5-7 ngaøy tuoåi.
- Caàn ñeà phoøng heo bò xa ruoät, chaûy maùu.
8. Söï can thieäp hoä sinh (moùc): khi heo khoù ñeû do con quaù to hoaëc xöông chaäu heïp
8.1 Xem xeùt nhö theá naøo môùi phaûi can thieäp:
- Heo vôõ oùi quaù laâu coù phaûn xaï raêng maïnh maø khoâng ñeû ñöôïc.
- Heo ñeû ñöôïc 1 - vaøi con maø raëng nhieàu laàn khoâng ra con.
8.2 Caùc böôùc chuaån bò vaø tieán haønh:
Röûa tay saïch baèng nöôùc saùt truøng sau ñoù duøng thuoác boâi trôn xoa vaøo tay môùi ñöa töø töø vaøo aâm hoä.
8.3 Khi moùc xong caàn ñieàu trò cho naùi:
- Sau khi moùc xong caàn phaûi tieâm theâm thuoác trôï söùc cho naùi (Vitamin C).
9. Baét ñaàu cho heo con taäp aên
9.1 Bao nhieâu ngaøy tuoåi: Taäp cho heo con aên vaøo luùc 5-7 ngaøy tuoåi.
9.2 Cho aên nhö theá naøo?: Chuùng ta phaûi ta phaûi phaân bieät ñöôïc heo taäp aên vaø cho aên cho neân giai ñoaïn naøy ta chæ cho 5 - 10 vieân caùm vaøo trong maùng heo con aên ngöûi muøi. Sau ñoù vaøi ngaøy khi naøo heo con aên ñöôïc môùi taêng leân töø töø vaø chaâm nhieàu laàn/ngaøy (2 giôø chaâm 1 laàn) ñeå traùnh laõng phí caùm ñoàng thôøi traùnh cho heo con bò tieâu chaûy do aên quaù nhieàu hoaëc do thöùc aên bò oi moác.
10. Laøm theá naøo ñeå chuoàng ñeû ñöôïc khoâ raùo, saïch seõ vaø ít vi truøng?
- Haïn cheá söû duïng nöôùc trong chuoàng ñeû.
- Phaûi queùt doïn traùnh phaân loït xuoáng neàn.
- Ñònh kyø laøm veä sinh neàn (luùc trôøi naéng).
- Haèng ngaøy tröôùc luùc nghæ tröa neân duøng voâi ñaõ toâi queùt leân caùc loái ñi cuûa chuoàng, nhaèm muïc ñích dieät vi truøng vaø laøm cho chuoàng luoân khoâ raùo saïch seõ.
- Duøng voâi boät ñeå laøm khoâ nöôùc tieåu hoaëc phaân heo naùi.
Löu yù: ÔÛ khu naùi ñeû phoøng vieâm cho naùi laø khaâu quan troïng ñoàng thôøi keát hôïp vôùi vieäc chaêm soùc heo con ñeå haïn cheá tyû leä hao huït.
III/ CHÖÔNG TRÌNH CHAÊM SOÙC KHU CAI SÖÕA
Nhìn chung caùc traïi chöa quan taâm ñeán vaán ñeà heo ôû khu naøy nhö heä thoáng uùm, heä thoáng duøng nöôùc, caùch aên uoáng, nguû nghó cuûa heo daãn ñeán tyû leä beänh taät ôû khu naøy töông ñoái cao neân tyû leä hao huït giai ñoaïn naøy lôùn. Ñeå khaéc phuïc ñöôïc tình traïng naøy thì ta caàn tieán haønh nhö sau:
- Laøm heä thoáng uùm 3 lôùp ñeán luùc ñöa leân thòt.
- Haïn cheá söû duïng nöôùc.
- Boá trí heo nuoâi phuø hôïp vôùi dieän tích nuoâi.
- Tröôùc khi nhaäp heo vaøo khu cai söõa ta coù theå chích 1 con 1ml Multibio hoaëc 0,5ml Dynamtilin/con keát hôïp vôùi troän khaùng sinh 1 tuaàn.
- Caàn chuù yù ñeán nhieät ñoä cuûa chuoàng ñeå ñaûm baûo traùnh hieän töôïng heo quaù laïnh hoaëc quaù noùng.
- Phaùt hieän kòp thôøi ñeå taùch nhöõng heo beänh ra.
IV. CHÖÔNG TRÌNH VACCINE CHO HEO CON VAØ HEO CAI SÖÕA.
Khu vöïc khoâng xaûy ra dòch.
- 7 ngaøy tieâm vaccine Myco 1
- 21 ngaøy tieâm vaccine Myco 2
- 35 ngaøy tieâm vaccine dòch taû 1
- 49 ngaøy tieâm vaccine FMD1
- 63 ngaøy tieâm vaccine dòch taû 2
- 77 ngaøy tieâm vaccine FMD2
Khu vöïc ñang xaûy ra dòch dòch taû
- 3 – 5 ngaøy tieâm vaccine dòch taû 1
- 14 ngaøy tieâm vaccine Myco
- 21 ngaøy tieâm vaccine taû 2
- 35 ngaøy tieâm vaccine FMD1
- 56 ngaøy tieâm vaccine dòch taû 3
- 63 ngaøy tieâmvaccine FMD2
Chöông trình vaccine
- 5 – 7 ngaøy chích Myco1
- 10 -14 ngaøy dòch taû 1
- 18 – 21 ngaøy Myco 2
- 30 – 35 ngaøy dòch taû 2
- 42 – 49 ngaøy FMD 1
- 63 – 70 ngaøy FMD 2
2
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét